Het huis van Ho

'Hij is niet thuis,' zegt Allerliefste.

'Hoezo?'

'Hij is in Rusland.'

'Echt?'

'Voor onderhoud.'

Elke dag luistert Allerliefste naar The Voice of Vietnam. Een uurtje nationale radio in het Engels. Propaganda waarmee je toch een beetje op de hoogte blijft. Zo weet hij dat het lichaam van Ho Chi Minh regelmatig opgestuurd wordt. Russische specialisten moeten ervoor zorgen dat het lijk in goede staat blijft.

'Hoezo?' vragen de kinderen nu.

Ik denk... 'Opnieuw balsemen. Of misschien wel drogen. Inwikkelen. Weet ik veel.'

'Ons bezoek wordt misschien wat minder persoonlijk,' zegt Allerliefste niet zonder ironie, 'maar laten we er toch het beste van maken.'

Vorige zomer wandelden we over de middag voorbij het mausoleum. Bijhorende sites zijn dan gesloten. Vandaag begreep ik waarom. Te warm! Mag je daarom ook geen kauwgom eten? Omdat anders iemand in die hitte sjieken moet afschrapen? 

Het mausoleum

Als hij er niet is, wat zouden wij dan in de rij gaan staan! Aan de ingang toevallig de wissel van de wacht meemaken, zo'n heel precies militair dansje, dat is al meer dan genoeg.

'Waar zouden die wachters de hele tijd aan denken?' vragen we ons af. 'Auto's tellen? In hun hoofd liedjes zingen?' En hoe weten ze wanneer ze onderling van plaats moeten ruilen? Gaat er een alarm af dat wij niet kunnen horen? Of moeten ze in zichzelf aftellen?'

Ik heb de app niet gevonden, maar vanuit het kunstproject 'Into Thin Air' zou er ook een geluidswandeling overgebleven zijn. In 'Calm Reality' zetten kunstenaars Nhung Nguyen en Christian Grothe de sfeer van het Ba Dinh plein om in muziek. Misschien nog wel te vinden op iTunes of zo.

De tempel op één zuil

Ik vertel de kinderen over keizer Ly Thai Tong. Een straatnaam die we herkennen! Hij regeerde van 1028 tot 1054 maar had geen erfgenaam. Volgens de overlevering droomde hij op een nacht van Quan The Am Bo Tat. En echt waar, in zijn droom schonk de Godin van Genade hem een zoon.

Daarna trouwde de keizer met een jonge boerendochter en kregen ze samen een troonopvolger. Om 'voor dit evenement' zijn dank te tonen, lied hij een pagoda op één zuil optrekken. Het staat symbool voor de lotus, een bloem die 'puur en zuiver' rijst 'uit een zee van zorgen'.

Vlak voor ze de aftocht moesten blazen, vernielden de Fransen nog snel deze tempel. De Vietnamese regering herbouwde de pagoda, lees ik nog voor.  

'Dankbaarheid voor welk evenement?' vragen de kinderen zich af. 'Voor de droom? Voor zijn zoon? De nachten met het plattelandsmeisje? Jakkes!'

Het museum

We bezoeken eerst de afdeling over de 'karakteristieken' van Ho Chi Minh. Wist U dat die zelfs in de eindtermen staan?

Leerlingen moeten zoveel mogelijk op Nonkel Ho lijken. Ze moeten zo menslievend zijn als hij en hetzelfde rechtvaardigheidsgevoel ontwikkelen. Loyaal zijn aan het vaderland en opkomen voor anderen. Verder moeten leerlingen dezelfde scherpe intelligentie hebben en breed geïnteresseerd zijn in cultuur (en dan vooral literatuur en poëzie). Ze moeten sportief en dapper zijn en ook nog eens bescheiden en goedhartig van aard. 

In het museum zien we inderdaad een troep leerlingen. Blauw uniform en bijzonder luid. Hoe snel die van infobord naar infobord fladderen, kan ik bijna niet geloven dat ze alles opslaan. Maar de foto's bij zijn standbeeld zijn getrokken! En in het jaarplan kan dit bezoek afgevinkt worden!

We begrijpen het wel, het is ook telkens hetzelfde verhaal. Als wij de propaganda al kunnen voorspellen, hoe moet het dan zijn voor leerlingen die dat elke dag horen? Hoe het allemaal omschreven staat is soms ook echt wel grappig. De leider zei bijvoorbeeld dat dat ze de eerste slag (in 1944) moesten winnen en dus deden ze dat.

Zijn persoonlijke voorwerpen tonen dat hij verder wel altijd eenvoudig is gebleven. Ha! Zoon van een ambtenaar van de keizer in Huế, hogere studies afgerond en als jonge gast naar Europa gereisd, maar verder wel gewoon 'een Vietnamees onder de Vietnamezen'. Kijk maar naar zijn sandalen! Gemaakt uit oude autobanden! Zie hoe bescheiden!

In de winkel van het museum verkopen ze kleine sandalen als sleutelhanger. Nu winstbejag ook in Vietnam deel van het dagelijks leven is geworden, zouden ze nog veel meer kunnen verkopen. Groene potloden en zwarte pennen, bijvoorbeeld. Of gladde keien, van de soort die Ho op zijn papierstapel legde. Gratis uit de eerste de beste rivier te halen, 100.000 đồng pure winst.

En ik vraag me af of Ho zich voor deze personencultus zou omdraaien in zijn graf. En wat als ik beroemd zou worden? Zouden mijn steen, pen en potlood dan ook in een museum belanden? Moet dat nu echt?

Op de bovenste verdieping een bijzonder cryptische en chaotische collectie. Goed om even door te fladderen, die leerlingen hebben gelijk. (Dit zegt de reisgids erover.)

Het huis van nonkel Ho

Omdat leider Ho steeds meer tijd in de hoofdstad moest doorbrengen, bouwde de Partij hier zijn huis na. Midden in de hoofdstad, vlakbij een meer ... Alsof de communisten ook geomantiek toepasten.

Je kunt het huis zelf niet bezoeken, een blik door open ramen en deuren moet volstaan. Nu is zelfs de buitenkant afgesloten. Toch kunnen we het ons wel ongeveer voorstellen. Houten galerij op de eerste verdieping, dikke houten zuilen, overhangend dak.

Bordjes manen aan om niet stil te staan. Meestal moet het hier onaangenaam druk zijn. Nu er niets te zien is, is er bijna niemand. In de verte komt de troep schoolkinderen er weer aan. Sommigen giechelen blij. Nu kunnen ze weer hun Engels oefenen!

'Hello, how are you? Where are you from? Have a nice day.' De leerkrachten zeggen hun leerlingen dat ze ons met rust moeten laten. Dat ze bij elkaar moeten blijven. Het bordje op de brug negeren ze straal. 'Blijf doorlopen a.u.b!' Daar staan ze stil om een foto te nemen.

Tegen dan is het 11u30. De garage met auto's van Ho Chi Minh slaan we over. Het is te heet, we willen terug door de veiligheidscanner naar buiten en onze mondmaskers afzetten. Snel in een taxi met ijskoude lucht.