Een rietje was oorspronkelijk echt

Lees eerst dit, over het gi-gan-tisch probleem van plastic afval in Vietnam. En dan nu mijn bekentenis. Ik heb het soms moeilijk met die focus.

Natuurlijk moeten we single use plastic vermijden. En als het niet anders kan, moet het netjes opgehaald en gerecycleerd. Het is absoluut hoera dat Vietnam op dat vlak een paar voortrekkers heeft.

Meestal buitenlanders, af en toe (en gelukkig steeds vaker) hippe, jonge Vietnamese ondernemers. Dankzij hen zijn hier ecoboerderijen, afvalvrije winkels (mijn buurvrouw!), duurzame doe-, ruil- en ontmoetingsplaatsen, groene groentewinkels annex dierenasielen en laboratoria die met plastic experimenteren.

Het zijn plekken die herbruikbare rietjes verkopen. In alle maten en materialen. Siliconen, glas, metaal of bamboe. Juist omdat het daar een beetje wringt, wil ik over die rietjes eerst even uitweiden.




Ik heb zelf altijd vier metalen rietjes bij, ze klingelen in mijn handtas. Als ik het niet vergeet, het zinnetje is nog lang geen automatisme geworden, bestel ik mijn drankje zonder plastic rietje. No sugar, please. And no plastic straw. Không đường. Không có ống hút nhựa.

Als de bediening het niet vergeet door te zeggen aan de keuken en de keuken het niet vergeet niet in mijn glas te stoppen, zij hebben immers ook zo hun automatismen, dan krijg ik een drankje zonder. Goede bedoelingen zijn er dus wel, mijn handtas klingelt vrolijk, maar in de praktijk komt er zelden iets van terecht.

Daarom pakken de Earth Ambassadors van Green Shoots, een clubje gemotiveerde groene jongeren op de internationale school, het anders aan. Ze proberen cafés en restaurants te motiveren om geen plastic rietjes meer te gebruiken. Een campagne bij de bron, dat werkt.

Vaak voert Allerliefste ook campagne. Als ze tijdens het afruimen vragen of het lekker was, zegt hij 'ja, maar zonder rietjes zou het nog lekkerder zijn.' Echt waar, de volgende keer drinken we daar uit een bamboe exemplaar.

Het rietje dat voor het milieu waarschijnlijk nog het vriendelijkst is. Bamboe is herbruikbaar én natuurlijk afbreekbaar. Vandaar dat we zulke rietjes ook naar België hebben meegenomen. Eigen naam en lokale lampionnen in het bamboe gebrand, een beter cadeau vonden we niet meteen.

Geef Tâm uw briefje met namen en zij brandt ze in bamboe 

Misschien dat alleen rietjes van wild gras (of limoengras) het nog beter doen dan bamboe. Als ik er zo eentje in mijn glas krijg, moet ik denken aan het feit dat wij een rietje, thuis in Gent, vroeger een strootje noemden. We hadden er van plastic die niet wegwerp waren. Met een krul erin. Je moest eerst heel hard zuigen, pas dan kon je de chocomelk overkop zien gaan.

Het waren de strootjes voor zondagochtend. Tijdens de week geen strootje, geen rietje. Pas toen ik hier in Vietnam een holle grasstengel in mijn glas kreeg, had ik het door. Daar komen die woorden natuurlijk vandaan! Vroeger dronken mensen door een holle rietstengel of een lange strohalm.

Het is dat ik in Vietnam een buitenlandse ben en veel tijd heb om over duurzame rietjes na te denken. Idem voor de kinderen, de school laat geen gelegenheid voorbij gaan zonder de wegwerp variant te verdoemen. One straw at the time moeten de leerlingen van de internationale school hier de wereld redden.

Het is daar dat het een beetje wringt. We moeten de rietjes blijven oprapen, zegt deze zwerfvuilraper, maar tegelijk nog méér proberen doen. Want rietjes zijn maar een fractie van het plastic afval. En plastic afval is maar één aspect van de milieu crisis.

Voor buitenlanders die hier niet verder kijken dan hun rietje lang is, en ook voor de internationale school, lijkt het mij goed om te beseffen dat wij meer vervuilen dan de doorsnee Vietnamees. De doorsnee Vietnamees die elke aankoop inderdaad in een apart plastic zakje steekt en zijn afval gewoon op straat of strand gooit.

Wij, buitenlanders, hebben misschien herbruikbare rietjes, boodschappentassen en drinkflessen, maar ook meer kleren, elektronica en spullen tout court. We nemen misschien minder vaak de brommer, en sommigen consequent de fiets, maar wel heel vaak een taxi. We gooien geen afval op straat, maar laten met z'n allen de airconditioning zoveel harder draaien. We zijn met een paar vegetariërs, maar eten doorgaans meer vlees dan op het gewone Vietnamese menu staat. En we vliegen vaker en verder.

Dan vind ik soms dat we over die plastic rietjes van de Vietnamezen niet onnozel moeten doen.