De expo toont de grote strategische bewegingen: een kaart met in zoveel mogelijk Indianendorpen een missiepost, een lijst met verdragen die geschonden werden. Maar ook sporen van het dagelijkse leven: voorwerpen die verwijzen naar heilige riten en rituelen, kleren van mooi bewerkte dierenhuiden, fijn naaiwerk, mocassins, een babywieg.
De combinatie van die twee - volk en culturele rijkdom versus systematische vernietiging - maakt dat je op het einde stilletjes naar buiten gaat. Wat hebben we daar in godsnaam en ook in Gods Naam aangericht?
Ik denk dat de kinderen die boodschap min of meer begrepen en ook bewondering opvatten voor de Indiaanse cultuur. Vraag is alleen hoe lang dat allemaal blijft hangen.
Hun verwondering zal misschien wel standhouden. Het Caermersklooster heeft dat bovendien slim gestimuleerd met een werkboekje. 'Het Grote Indianenexamen' bevat leuke (teken)opdrachten waarmee ze de hele tentoonstelling lang zijn bezig geweest. Op het einde - al had ik niet de indruk dat het de standaard procedure was - kregen ze elk een bouwpakket om thuis een dromenvanger te maken. Ze hangen al boven hun bed en Jana weeft momenteel op zijn Indiaans. Ergens zal die bewondering om het cultureel Indiaans erfgoed dus wel doorsijpelen.
Rest nog het besef dat Amerika niet toevallig ontdekt is maar brutaal veroverd. Hoe lang gaat dat beklijven? Het hoeft niet per se, ze zijn nog jong. Trouwens, onszelf kennende zullen we eventuele fouten in hun latere geschiedenisboeken wel verbeteren. Hen laten discussiëren met de leerkracht. Het boekje met alle info van deze tentoonstelling er nog eens bijhalen. En als het in de lessen ontbreekt, desnoods thuis vertellen over de positie van Native Americans vandaag. Ik hoor in gedachten al hoe Allerliefste dat gaat aanvullen met verhalen over de indígenas. Komt wel goed met dat bewustzijn.
(Ze gaan ons vreselijke ouders vinden.)
Edit: Dit verslag staat al een tijdje klaar en wordt nu ingehaald door de actualiteit. Suzan Shown Harjo vraagt AA Gent om de indiaan uit het logo van de club te verwijderen. We hebben het er hier aan tafel - de kinderen met gespitste oren - al uitgebreid over gehad.
Ik geloof dat het haalbaar is om met een Gentse kwinkslag te zeggen: 'Sorry, het is gegroeid uit zattemansgebral van honderd jaar geleden. We hadden nooit de bedoeling om iemand te schofferen, we wisten het niet. We verzinnen een alternatief voor die geuzennaam en dat logo, een blauw-wit negenduust of zo. En naast comon blue-white bedenken we met de tijd nog wat nieuwe liedjes en leuzes. Dat komt in orde.' Tradities zijn geen statische dingen, zo moeilijk kan dat toch niet zijn?
(De supporters gaan mij misschien ook vreselijk vinden.)
Door Luckas Vander Taelen (ex-politicus van Groen)
BeantwoordenVerwijderenNu AA Gent uitgeschakeld is in de Champions League, kan het zich volop concentreren op wat echt belangrijk is: niet de strijd voor de Belgische titel, maar wel die voor de symbolen van de club. Want de Buffalo's krijgen een onverwachte aanval te verduren op hun eerbaarheid vanuit Amerika.
“Indianen vragen dat AA Gent logo wijzigt” titelde een Vlaamse krant vorig weekend. Wie de moeite doet om het artikel te lezen, komt dan te weten dat er niet meteen een massale omsingeling van de Ghelamco-arena te vrezen valt. De klacht komt van één Cheyenne, Suzan Shown Harjo, al decennia voorvechtster van indianenrechten. Zij zei in een interview dat Gent maar beter meteen zijn Indiaan op pensioen stuurt.
AA Gent draagt al zowat een eeuw een gevederde Indiaan in zijn logo. Dat dateert van toen de Wild West Show in 1924 een groot succes kende en voetbalsupporters daardoor beïnvloed hun ploeg spontaan met “Buffalo, Buffalo” begonnen aan te moedigen.
“Zelfs al gebeurt het met de beste intenties, het is door en door fout", stelt Harjo streng. Een studie zou uitgewezen hebben dat “raciaal getinte namen en afbeeldingen” een negatief effect hebben op het zelfrespect van jongeren die tot die bevolkingsgroep behoren.
Harjo weet natuurlijk ook dat in België niet veel Indianen wonen. Maar dat belet niet dat het zou kunnen dat haar zoontje, die van voetbal houdt, toch in aanraking zou komen met het logo van AA Gent en daardoor dus getraumatiseerd zou kunnen geraken. Dat de sierlijke Gentse Indiaan voor velen altijd een eerbetoon leek aan de fiere native Americans, speelt voor Harjo duidelijk geen rol. Het gaat haar om principes...
Gelukkig voor Harjo is er de Franse spreuk : “le riducule ne tue pas”. Anders was ze waarschijnlijk meteen na dit interview doodgevallen.
Dat iemand het verschil niet ziet tussen wat echt belangrijk is in een strijd voor gelijkberechtiging en dit soort onschuldige details wijst op verregaande verblinding en verzuring. Verstarde oprispingen doen geen enkele zaak goed. De beste repliek tegen Harjo is haar eigen woorden te herhalen tegen haar uithaal naar AA Gent.
Want ook al vertrekt haar actie van “de beste intenties”, dan nog is ze “door en door fout”, omdat op geen enkel moment enig racistisch element te bespeuren is in een symboliek die niet meer is dan volkse folklore. En het effect van haar opmerkingen zal daardoor op geen enkel begrip kunnen rekenen en haar zaak meer kwaad dan goed doen.
(Deel 2)
BeantwoordenVerwijderenDoor Luckas Vander Taelen (ex-politicus van Groen)
Dit doet natuurlijk denken aan de jaarlijkse rel rond Zwarte Piet, die steeds meer een vaste afspraak wordt op de agenda van het politiek-correcte heir.
Wie het zou willen, kan een lange lijst aanleggen van volkse gebruiken, historische herdenkingen en monumenten die verwijzen naar mooie en minder mooie momenten uit het verleden naar gelang van de kijk die men zelf heeft op onze geschiedenis. Misschien moet er een commissie worden opgericht die met de ideologische zuiverheid ons erfgoed trefzeker uitzuivert van alles wat refereert naar periodes uit het verleden, die een deel van de bevolking tegen de borst stoten. We kunnen op dit valk raad vragen aan de Taliban of de Islamitische Staat...
Ik wil zelf wel een actiegroep leiden tegen Sinterklaas, omdat ik geschokt ben dat men kinderen blijft wijsmaken dat er heiligen bestaat. En tegen de Kerstman, want die is niet meer dan een commercieel bedenksel van Coca Cola.