Doe zo Voortman

Twee weekends geleden was er deze rake reportage. Gisteren stuurde Touché deze prachtige playlist in de ether. En iedere keer dat Dirk vertelt over het volk van Villa Voortman, grabbel ik naar pen en papier om mooie zinnen neer te krabbelen.



'Vooruitgaan, achteruit of surplacen, hier is alles oké.'

Of nog - uit het artikel en het radioprogramma door elkaar:

'In het leven moet ge zien wat uw taak is. Ge hebt een opdracht. De ene vindt die vroeg, de andere vindt die nooit. Ik denk dat ik het nu wel gevonden heb.'

'Dat idee van meritocratie, dat iedereen gelijke kansen krijgt, dat is niet waar. De wieg waarin we geboren worden, bepaalt heel veel.' En hoe zijn wieg in een warm nest stond. Letterlijk en figuurlijk: zijn vader had een bakkerij. De vier kinderen uit het gezin belandden allemaal in de sociale sector. Revolutie en van de wereld een betere plek maken, werden met de paplepel meegegeven. Op hun beurt krijgen zijn dochters hetzelfde mee.

Over zijn levensmotto's die om de tien jaar veranderen. Hij is ondertussen aan zijn vierde leuze toe. Eerst was het sex en drug en rock 'n roll van Ian Dury. Daarna vanuit de punkbeweging: life sucks, no future. En tegen zijn vrouw Veerle: life sucks, but I like it. Nog later Tom Waits in de film Down by law. It's a sad and beautiful world. Een combinatie van adjectieven die Dirk nog altijd schoon vindt. Tegenwoordig laat hij zich leiden door Samuel Beckett. Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better. 'We verliezen alles in het leven. Winnen, bwah. Dus ga maar neer, kom terug recht. Ga maar neer, kom terug recht. Vallen en opstaan. En blijven vallen en opstaan. Veel beter dan nooit proberen.'

Hoe hij vertelt over de vos en de Kleine Prins. 'Kent ge dat verhaal van Saint Exupéry? De Prins komt toe op de planeet waar ook een vos is. Ge moogt niet te dichtbij komen, zegt die. Ik ben wild, ge moet mij eerst temmen. Wat wil dat zeggen? vraagt de Kleine Prins. Ge moet mij leren kennen. Ik wil dat wel doen, zegt de Kleine Prins. Maar hoe? Door elke dag bij mij te komen. Na een tijdje ga ik u dan vertrouwen, zegt de vos. Maar hoe lang gaat dat duren? vraagt de Kleine Prins. Want ik kan niet lang blijven en wat gaat er dan met u gebeuren? Ik ga verdriet hebben, zegt de vos, maar dat geeft niet. Want nu is het koren geel en de lucht blauw en dat zegt mij allemaal niets. Maar als jij er niet meer bent, ga ik bij dat koren denken aan jouw haren, bij de lucht aan het blauw van je ogen. Als jij er niet meer bent, ga ik kunnen verlangen. Zo gaat het ook met onze mensen. Ze blijven eerst een half uurke. Daarna langer en langer. Tot we hen een artistiek atelier kunnen aanbieden. En dan ontstaat er iets. Expressie. Waardoor ze terug een stem krijgen.'

'We creëren het verlangen om weer mens te worden.' En dat ze sinds Radio Gaga precies bekende Gentenaars zijn. 'Dan worden ze op straat herkend. Krijgen ze een klopke op hun rug. Komaan, ge zijt goed bezig. Doe zo voort.' Het is misschien wel de dubbele betekenis van Villa Voortman. 'De riante maar compleet onderkomen woning van de laatste textielbaron in Gent. Maar ook: Villa Voortman, doe zo voort, doe zo Voortman.'

Vijf jaar geleden richtte psycholoog Dirk Bryssink samen met zijn collega Johan Vandestraeten het centrum op. Tevoren hadden ze jarenlang in de reguliere psychiatrie als therapeut gewerkt. Omdat mensen met een dubbeldiagnostiek van psychose en verslaving ook daar vaak uit de boot vallen, timmerden ze aan een plek waar de meest kwetsbare mensen uit onze samenleving welkom zijn.

En hij verwijst naar het kleuterboekje dat met gekraakte rug en ezelsoren (volledig opgebruikt) op onze bureau's ligt en dat hij via zijn Veerle / mijn collega leerde kennen. Quatre petits coins de rien du tout van Jérôme Rouiller. Hoe een vierkant zijn hoeken niet moet bijvijlen om in de wereld van ronde cirkels te passen: het is de toegangspoort die we vierkant moeten maken. Villa Voortman is zo'n plek waar je als mens altijd inpast. Ook al ben je hoekig of zijn er meerdere hoeken af.

Twee psychologen, talloze vrijwilligers, kunstenaars en natuurlijk ook de Voortmannen zelf houden de Villa draaiende. Er is een enorm netwerk van sympathisanten en telkens Veerle ons uitnodigt voor de zoveelste financiële actie, komen we af. Exuberante feestjes in een Villa met grandeur, veel artistieke vrijheid, menselijke warmte en zelfgebakken cake. John die daar glas komt blazen, fijne optredens, schilderijen en gedichten op de muren.

Als U zelf uw steentje wil bijdragen, koop dan het boek met cd. Volg hen op Facebook en breng naar het volgende feestje gerust ook uw kinderen mee. Maar bovenal: hoop dat overal ten lande nog meer van die Villa's komen waar Voortmannen- en vrouwen terecht kunnen. Want dat is wat Dirk en de hele ploeg het liefste willen.