Fietsvakantie met kinderen: facts & figures (en ook enkele tips)

Oh, wat een leuke reacties op het verslag van de fietsvakantie! Zowel online als in levende lijve: er verscheen telkens een grote glimlacht rond mijn mond. Merci, welgemeend merci. Kim vroeg welke route we gedaan hadden. Anderen wilden weten of dat wel te doen is, zo met kinderen. Bij deze.

Gent - Overmere - Londerzeel - Rotselaar - Milhe - Avennes - Fraiture - Comblain La Tour - Hotton - Marche en Famenne - Dinant - Annevoie - Charleroi - Mons - Parike - Gent

Maar liefst zeshonderdvierenzestig-en-een-halve kilometer in totaal: 656,5 met de fiets, 8 met een kajak. Op onze topdag reden we 75 kilometer. Maar de eerste dagen was het nog opbouwen, met zo'n 30 à 40 kilometer per dag. Maximum snelheid: 50 kilometer per uur, steil naar beneden - best eng. Gemiddelde snelheid: in het begin 17, op het einde 23 kilometer per uur. De andere cijfers zet ik in rubriekjes. Tips krijgt U er zomaar bij.

Route

Fietsende vrienden hadden ons op voorhand gewaarschuwd: met kinderen leg je per dag gemiddeld maar 50 kilometer af. Op sommige dagen reden we iets meer, tot zelfs 75 kilometer. Maar dan was ik stikkapot. Fietsen met -tig kilo bagage is sowieso niet niets. In de Ardennen gaat het ook nog eens bergop en bergaf (en altijd wéér bergop). En vooral: met kinderen neemt het échte fietsen per dag maar een viertal uren in beslag. 

Dat zit zo. Tegen dat de koffie gezet is, iedereen ontbeten heeft, cornflakeskommen zijn afgewassen en tanden gepoetst, tegen dat de tent is leeg gehaald en opgeplooid en ook alle andere bagage in de fietstassen zit, is het makkelijk 10u30. Onderweg moet je af en toe pauzeren, al is het maar om de kaart te bekijken. Kinderen willen nog vaker pauzeren. Voor een koek of een plas. Omdat ze iets bijzonders zien of omdat ze zich op een speeltuin willen uitleven. En 's avonds kan je niet te lang doorgaan. Tegen 17u zijn de kinderen het fietsen moe. (En geloof me: jouw benen waarschijnlijk ook.)

Kortom, bouw eerst je conditie op (30 à 40 kilometer per dag) en prik daarna slaapplaatsen op een afstand van maximum 50 à 60 kilometer. 

In de Ardennen vind je mooie routes langs het water of op ravels: oude spoorwegen die nu trage wegen zijn, vaak vals plat. (Alleen de verbinding tussen ravels onderling is soms erg onduidelijk en kan héél steil zijn.) Verder zijn er een heleboel websites die routes helpen plannen. Randovelo is een beetje de GR voor fietsers (je volgt geel-blauw in plaats van rood-wit, wel zo handig dat je op de fiets niets steeds op een kaart moet kijken). Fietsnet geeft het overzicht van alle knooppuntenroutes. Routeyou en Opencyclemap verzamelen de fietstochten van gebruikers (maar daardoor bevatten ze ook veel lussen, eendagstochten). In Nederland zijn we niet geweest, maar daar bestaat Nederlandfietsland. Maar het makkelijkste is allicht een gps met wandel en fietsfunctie. Staat op ons verlanglijstje.

Belangrijke tip: plan tussendoor voldoende rust- en speeldagen. Om de drie à vier dagen bleven we minstens twee nachten op dezelfde plek. Dat is niet alleen leuk voor de kinderen, het voorkomt of geneest zadelpijn en is ook belangrijk voor het humeur. Elke dag je tent opbreken en verhuizen vraagt wel wat organisatie en energie, zo ontspannend is dat niet. De dagen waarop we in een rivier konden plonsen of iets bezoeken, waren voor mijn vakantiegevoel minstens even belangrijk als het avontuur van rondtrekken.

Bagage

Inclusief kind trok ik 39,4 kg. Laten we dat maar afronden naar boven. Als Jana op de aanhangfiets hard mee trapte, had Allerliefste het iets lichter. Maar er was onderweg altijd wel een moment waarop ze rondkeek of gewoon moe was, dan reed Allerliefste rond met 53 kg.

Wat we allemaal meezeulden? Alleen het hoogst noodzakelijke, dat kan ik U verzekeren. Denk: fietsbroek aan, dus maximum 3 onderbroeken en 3 T-shirts per persoon. Maximum 1 lange broek, liefst van het afritsbare type zodat het tegelijk kon dienen als short. Fleece trui met rits en kap: lekker warm als het koud is, maar ook nog draagbaar als het gewoon een beetje fris is. Twee mini handdoeken en twee washandjes (afdrogen en uitwringen, afdrogen en uitwringen, tot je zo goed als droog bent en alleen nog een gastendoekje nodig hebt - plaatsbesparend to the max). Vier ultralichte slaapzakken en twee slaapmatjes die we dwars legden: daarop konden we met zijn vieren slapen, de kinderen in hun volle lengte, wij met onze benen op het blote tentzeil. (Dat lukt, maar een volgende keer ga ik voor vier ultracompacte matjes. Slaapcomfort is nodig voor de volgende dag.) Een kookvuur. Een kleine tent waar we net in pasten. We konden die tent in het eigen zeil waterdicht opvouwen en hij had lichtgewicht onbuigbare haringen. Om dat soort details gaat het wanneer je inpakt. Die lijst van Vakantiefietser vind ik dan ook héél uitgebreid.

Geen fietsaanhangwagentje, wij verdeelden alle bagage over in totaal acht fietstassen. Vier slaapzakken en matjes in vier fietstassen vooraan. Kleren, toiletgerief en zwemspullen kwamen bij mij in twee fietstassen achteraan. Eten en kookgerief, regenjassen en technisch materiaal zaten in de twee fietstassen achterop bij Allerliefste. In onze stuurtassen (als je die meerekent zijn het in totaal tien fietstassen): fototoestel, notitieboekje, stylo, fietskaarten, zonnecrème en -brillen, zakdoekjes, lippenbalsem, zakmes, telefoons en reservebanden.

Organisatie

Voor de statistieken: onderweg twee binnenbanden vervangen, drie dingen verloren, twee T-shirts moeten kopen, één perdolan moeten geven. Het staat hierboven al tussen de lijnen, of eigenlijk zelfs heel expliciet: zo'n fietsvakantie vraagt best veel organisatie.

• Zet zo'n universele drinkbushouder op je fiets. Je kunt er grote flessen water in kwijt (handig om te koken), maar ook een fles wijn, een brik fruitsap. Handig. 
• Hang ook een drinkbus aan het stuur van de aanhangfiets. Je kind kan tussendoor drinken zonder dat je telkens moet stoppen en voelt zich ook nog eens lekker groot. 
• De ideale aanhangfiets is eentje met versnellingen en bagagerek. Geloof mij, bergop wil je dat je kind volwaardig mee steekt. En ze vinden het leuk om hun eigen knuffel, zonnepet, enzovoort te vervoeren. (Maar hou ook dat beperkt, uiteindelijk trek jij die bagage.)
• Draag tijdens het fietsen gesloten schoenen. Dat is niet alleen beter voor wanneer er tenen tussen de spaken zouden komen, het bespaart ook plaats in de bagage. Neem sandalen van de waterdichte soort mee, dan kun je meteen ook plonsen. 
• Gouden tip van vrienden: organiseer je bagage in wasnetjes. Een wasnetje met kleren per persoon. Een wasnetje met handdoeken en toiletgerief: alles mee als je naar het sanitair blok trekt. Een wasnetje voor het zwemgerief, dat heb je niet altijd nodig en kan naar de bodem van de fietstas zakken. Een wasnetje met daarin alle pyjama's, knuffeldoeken en opladers: dat is makkelijk uitgehaald wanneer het slaaptijd is. We gebruikten die netjes niet alleen als indeling voor onze bagage, maar ook als hoofdkussen. Zachte fleece eromheen en hup.
• Prop een plastic zak tussen je bagage. Natte spullen wil je graag apart inpakken. 
• Neem touw mee. Dat komt altijd van pas. Om je tent beter aan te spannen als er storm wordt aangekondigd, om de kinderen voor de lol te laten rappellen naar een lager gelegen riviertje, om de was op te hangen. 
• Ja, je moet dus wassen tussendoor. Een klein flesje vloeibaar wasmiddel volstaat. Per persoon zorgde ik dat de kleren min of meer combineerden. Haar twee T-shirt's en die ene trui pasten bij haar broek, haar rok én haar short. (En dat was haar hele garderobe.) Met ons vieren samen vloekten de kleuren wel. Dat bleek per toeval een heel goede zet: met felgroen en knalrood en helblauw kon je niet naast ons kijken. Op de baan is dat wel zo veilig.  
• Op fietsvakantie heb je nogal wat gespecialiseerd materiaal nodig. Om te beginnen een goede fiets, maar ook warme compacte slaapzakken, waterdichte fietstassen, een aanhangfiets, kleine tent, enzovoort. Stuk voor stuk dure dingen. Omdat wij deze eerste keer nog niet zeker wisten of het wel zou meevallen, hebben wij veel spullen links en rechts geleend. (Waarvoor veel dank, trouwens.)

Eten

Ongelooflijk hoe goed een boterham met kaas en tomaat kan smaken. Binnen is dat nooit zo lekker. Idem voor de eenpansgerechten. Thuis trek ik mijn neus op voor drie keer spaghetti op rij, buiten schraap ik ook de zoveelste keer de pot leeg. Om nog maar te zwijgen van het eten op restaurant. Ook al was het gewoon Chinees, wij voelden ons de koning te rijk. Een stoel om op te zitten! Een echt mes in plaats van een zakmes! Een glas! Een bord in plaats van een kommetje! Heerlijk was dat. 

Tip van een collega: verzamel tevoren lege ijsdozen en dergelijke. Een open zakje noten, een restje pasta, koeken, kerstomaten, een stuk Brie,... Dat moet in een fietstas in een recipiënt. Toen wij ook nog eens ontdekten dat het deksel tegelijk kan dienen snijplankje, manmanman. Zorg wel dat je de lege dozen onderling in elkaar kunt schuiven, dan heb je weer meer plaats. (Doorzichtige dozen: nóg makkelijker!)

Slapen

Slapen deden wij een beetje beetje overal. De eerste twee nachten in een blokhut, zowat de enige adresjes waarvan we zeker waren. Tussendoor ook bij enkele vrienden. Eentje die van zijn tuin een tijdelijke camping zou maken. Een buurman die zich een week zou verschuilen in een pannenkoekenhuisje middenin het bos. Voor de rest was het zoeken: daar staat een camping op de kaart, daar een bivak, zullen we er geraken? Tijdens de regendagen zochten we een hotel of jeugdherberg op den bots. Precies het onverwachte trok ons aan. Zo gebeurde het dat we een keer ter plekken moesten rondvragen of we onze tent ergens in een tuin mochten zetten. (En of dat mocht! We zijn er met ons gat in de boter / het zwembad / de slaapzolder gevallen.) 

Ik kan die combinatie van slaapplaatsen iedereen aanraden. België heeft veel gastvrije mensen (er is bestaat zelfs iets als couchsurfing voor fietsers), mooie campings, een netwerk van blokhutten / trekkershutten en prachtige bivakzones waar je kunt 'paalkamperen' (een weide met een waterpomp vol ondrinkbaar water en heel soms een buiten-WC, meer moet dat niet zijn).

Entertainment

Is overal. Een tak of een steen. Een bessenstruik of een paard. Een speeltuin of een kasteel. De spelletjes in onze bagage bleven dus heel beperkt. 

• Vakantie is lezen. Wij namen voor onszelf een drietal dwarsliggers mee, die we onderweg met elkaar konden ruilen. Als ik de ene uit had, begon ik in de dwarsligger die Allerliefste net had gelezen. Voor de kinderen namen we geen leesboek mee. Elke avond vertelden ze ons vijf woorden waarmee wij een verhaal improviseerden. Vonden ze hilarisch, is op vakantie echt een leuk avondritueel. Op den duur breidde Allerliefste een vervolg aan die verhalen. Hij schreef het op in ons klein notitieboekje. Iets over een kampioenschap voor vuile kinderen. Ik laat wel weten waar en wanneer het wordt uitgegeven. 
• Voor de kinderen: UNO en het Kakkerlakken kaartspel, drie speelauto's, een klein notitieboekje en vier kleurstiften. 
• Vrienden raadden ons ook nog lekstokken aan. Voor wanneer ze beginnen te dreinen of het nog ver is. 'Twee voordelen,' zei S., 'het duurt lang én ze zwijgen.' Maar onze kinderen zijn geen échte kinderen, ze zeuren nooit. Lukas volgde de weg via een kaart die Allerliefste elke dag voor hem uittekende. 'Hier is het rond punt, straks komt er een spoorweg!' Jana zag via een papierstrook op haar fiets toe of we de juiste knooppunten of dorpjes volgden. Handig hoor, zo'n gps achterop. Dit geef ik dus nog graag mee: vergeet het plakband niet en hang alles dat het kind onderweg wil hebben aan een touw. Je wil niet om de vijf minuten stoppen om het tuutje, die knuffel, dat autootje op te rapen. Zo'n sleuteltouw met congresnaamkaartje is trouwens ideaal om de kinderwegenkaart waterdicht te houden. (En het is een mooi dagboek voor achteraf.)  

Regen

Simpel, dan trek je een regenjas aan. En als je het na drie dagen beu bent, dan zwier je je hele hebben en houden op de trein en spoort naar een zonniger oord. (Of naar de jeugdherberg die je last minute hebt geboekt.) Wat wel handig is: felle kleren en fluohesjes. Ook al ben je niet van plan om 's avonds in het donker te fietsen, ook overdag kan de regen alles zo somber maken dat je op een drukke baan blij bent om op te vallen. 




Nog een laatste tip

Rondtrekkende fietsers zijn doorgaans beleefde mensen, vaak solidair met verwante vakantiezielen. Als je dus een inpaklijst nodig hebt of materiaal wil gebruiken, hoor dan eens rond in je omgeving. Of mail mij.