Corona brandt

De sfeer is hier op een paar dagen tijd volledig gekanteld.

De zware inspanningen tegen Corona leken hun vruchten af te werpen, Vietnamese kinderen konden bijna terug naar school. Maar toen brachten buitenlandse toeristen terug besmettingen binnen en kon het land weer van vooraf aan beginnen.

Het maakt veel Vietnamezen boos. Iedereen moet nu nog langer inspanningen leveren, nog méér. De meesten zijn ook erg bang en mijden contact met Westerlingen.

Soms verloopt het grimmig, zoals bij Ms. Triona, buurvrouw en year-1 juf van de internationale school. Ze komt mij in shock vertellen hoe ze uit de winkels geweerd is. Fluisterend, ze wil niet dat Jana en Lukas het kunnen horen.

'Ik ben daar vaste klant, Ellen, the staff kent mij daar. En ik had mijn masker op! Dat ze me zonder niet zouden binnenlaten, begrijp ik. Maar ik mocht niet, the lady wuifde haar armen in en uit een X.'

Omdat ze andere Vietnamese klanten - met en zonder masker - wel naar binnen zag gaan, bleef Triona nog even aan de deur staan. Even tijd nodig om van de verbazing te bekomen. 'En toen ben ik weg geduwd. Ik bedoel, die lady heeft me niet echt aangeraakt. Ze strekte haar armen in de richting van mijn schouders, zodat ik vanzelf een stap naar achter deed.'

Op het voetpad stond een brommer, net geparkeerd. 'Ik stapte naar achter en botste tegen de nog warme uitlaatpijp.' Ze toont mij haar kuit. Een brandwonde zo groot als het glas van een kloeke zonnebril.

Ik geef de buurvrouw onze plakkers tegen typisch Vietnamese brandwonden. Ze gaat een litteken aan Corona overhouden. En ik bedank haar voor het fluisteren, blij dat Jana en Lukas dit niet gehoord hebben.

Ik nam hen tot nu toe nog altijd mee naar de markt. Tam, mijn vaste verkoopster, is altijd blij om hen te zien, en de kinderen komen anders zo weinig buiten. Nu doe ik dat niet meer, ik wil ze niet in bedreigende situaties brengen.

Zelf draag ik mijn masker, sowieso. En ik beperk mij tot de kraampjes en twee winkels waar ze mij heel goed kennen. Ik gedraag mij zoals altijd, xin chào hier en cảm ơn daar. De glimlach achter mijn masker kunnen ze helaas niet zien. 

'Ik zit in jullie team!' wil ik zo graag zeggen. 'Ik doe er alles aan om dat virus zo snel mogelijk te overwinnen.' Op sociale media heb ik gezien dat sommige buitenlanders een T-shirt hebben laten drukken waarop in het Vietnamees staat: 'Ik ben geen toerist. Ik woon hier.' 

Het is opvallend hoe de sfeer gekanteld is. Zoals Aziaten in januari-februari in de Westerse wereld beschimpt werden, en Chinese restaurants geen klanten meer over de vloer kregen, zo worden wij nu bekeken. 

Niet dat dat helpt. Vietnamezen kennen hun expats doorgaans wel. Ze zijn gewoon bang dat die naar een café of restaurant gaan waar ook (mogelijks besmette) toeristen komen. 

Dat veel Vietnamezen in diezelfde toeristische sector werken en vaak méér contact hebben met (mogelijks besmette) toeristen, met andere woorden: dat Vietnamezen ook op hun hoede zouden moeten zijn voor andere Vietnamezen, dat telt nu even niet. 

Racisme is niet rationeel. Het komt voort uit angst om het eigen bestaan. Existentiële onzekerheid. Zich enorm bedreigd voelen. 

Het doet vies aan en ik bedenk weer maar eens hoe dat moet voelen voor migranten in Europa. Sommigen hebben dagelijks met dat soort grimmigheid te maken. Zou er voor hen ook zo'n T-shirt bestaan?

Het is dezer dagen ook best lastig. Bovenop de confrontatie met Corona komt nu nog een laagje angst voor racistisch gescheld / geweld. Dat hadden we eigenlijk echt niet nodig.