Chế Lan Viên 9

Morgen verhuizen we. Niet zonder eerst afscheid te nemen van de huiseigenaars.

Ze wonen op het gelijkvloers en verstaan geen woord Engels. Wij (bijna) geen woord Vietnamees. Wat we wel kunnen en ook de hele tijd doen, is glimlachen naar elkaar, elke keer dat we de trap af- en opgaan. Kruisen we de oma van 378 jaar onder de gaanderij, dan wordt de glimlach zelfs nog iets breder. Ze zwaait dan en schuifelt onze richting uit. We zeggen haar Xin Chào, Xin Chào, Xin Chào en zij neemt onze handen vast. Soms die van mij, soms die van Lukas, die van Jana. Zo blijven we dan een paar minuten staan: met onze handen in de hare. 

Als ze ons loslaat, schuifelt ze naar haar kamer. Er staat een dubbel bed, een massagestoel en een groot televisiescherm. Haar zoon slaapt met zijn voltallige stamboom - vrouw, dochter, schoonzoon en twee kleine jongens - samen in een andere kamer. Oude(re) mensen krijgen hier veel respect, maar zo'n grote kamer voor haar alleen? Sinds kort begrijp ik waarom.

* Twee weken geleden *

We zien de familie voorbereidingen voor een feest treffen. Ze voorzien blijkbaar veel volk, bakken bier en stapels stoelen worden aangesleept. De familie gebaart en wij begrijpen dat we ook verwacht worden. We worden naar de tafel vlakbij het huisaltaar gedirigeerd. Ik mag passen, Allerliefste niet: onder sociale druk van een nonkel - er is altijd en overal zo'n nonkel - drinkt hij een ad fundum. Daarna nog eentje alsof. Een verre neef die een beetje Engels kan, haalt verontschuldigend zijn schouders op en geeft ons tekst en uitleg. 

We zijn op de herdenking van het overlijden van de overgrootvader. De man is als soldaat gestorven in de Amerikaanse oorlog, hij liet een jonge vrouw en een pasgeboren baby na. 

Naast het huisaltaar hangen zes documenten vol eerbetoon aan de gesneuvelde soldaat

Het ene na het andere familielid legt fruit, een koekjesdoos of blikjes bier op het altaar. Ze branden een wierookstokje en buigen. Ook buren en vrienden betuigen op die manier hun respect. En ik begin het te begrijpen. Deze herdenking is voor de overgrootvader én zijn vrouw.

De vrouw die haar kind alleen heeft groot gebracht. De vrouw die een grote kamer verdient. Niet alleen uit respect voor haar jaren en grijze haren, ze krijgt nu de goede zorgen van een zoon die al die jaren al haar goede zorgen kreeg.