Willen is kunnen

Zelfs volgens de etiquette is het niet duidelijk of ik U al dan niet nog een fijn nieuw jaar mag wensen. Voor de berekening van gepaste nieuwjaarswensen verwijs ik U naar de heemkundige kring, ik begrijp er niets van.

Wat ik wel weet is dat de meeste goede voornemens wereldwijd er nu al aan zijn. Hoewel ik absoluut meer tijd wil maken voor vrienden en familie, vaker wil ontspannen en genieten, minder wil klagen en elke dag goedgemutst wil werken, gezonder wil eten en meer bewegen - zeer graag zelfs! - doe ik daar dus niet meer aan. Ik ondervond ondertussen hoe snel het leven van alledag die goede voornemens inhaalt. En zeg nu zelf, frustratie omdat het alwéér niet gelukt is, is toch ook geen goed begin van een nieuw jaar?

Ik heb me dit jaar niets voorgenomen maar ben wel gestart met een vorm van cognitieve gedragstherapie. U leest het goed: cognitieve gedragstherapie. Doel is mijn gedachten veranderen. En omdat ons denken en handelen mee gestuurd worden door onze taal (vorige week nog gehoord van Paul Verhaeghe), besloot ik het woord 'moeten' uit mijn zinnen te schrappen.

Ik gebruikte dat woord namelijk heel veel. Te pas:
'Ik moet vandaag dit verslag nog afwerken.'
'Ik moet mijn trein halen.'
'Ik moet nog boodschappen doen.'
'Ik moet de was nog plooien.'

En te onpas:
'Ik moet vanavond naar een feestje.'
'Morgen lukt niet, we moeten op uitstap.'
'Ik moet dat boek nog uitlezen.'
'Ik moet X nog bellen met verjaardagswensen.'


Dat wordt dus:
'Ik wil vandaag dit verslag nog afwerken.'
'Ik wil mijn trein halen.'
'Ik wil graag nog boodschappen doen.'
'Ik wil tijd om de was te plooien.'
'Ik mag vanavond naar een feestje.'
'Morgen lukt niet, wij gaan op uitstap. Leuk!'
'Ik wil graag wat verder lezen in mijn boek.'
'Ik bel X even, 't is vandaag zijn verjaardag.'


Telkens ik het woord 'moeten' gebruik, verwissel ik mijn armband. Dit simpele cognitieve truucje dat wel vaker in gedragstherapie wordt toegepast, werkt wonderwel. Die armband blijft mij aan mijn doel herinneren (ik wil geen moetens meer) en door hem te wisselen van arm wanneer ik mijzelf op een moeten betrap, blijf ik mijn woorden (en gedachten) trainen. (Ik veronderstel dat armbandlozen hun portefeuille van achterzak kunnen verwisselen of iets dergelijks...)

Ik ben nu ongeveer een maand verder en kan mijn armband nog geen halve dag rond dezelfde pols houden.

Ik blijf heel vaak 'moeten' zeggen. Ook (of misschien vooral) tegen de kinderen. 'Jullie moeten gaan slapen.' (Geen wonder dat ze niet naar bed willen, ik laat het klinken alsof het niet leuk is.) 'Jullie moeten voortdoen.' ('Ik wil dat jullie voortdoen want ik wil graag op tijd op het werk komen' werkt natuurlijk ook niet, maar is qua sfeer wel al duizend keer beter.)

Wanneer ik 'willen' gebruik is het effect meteen en verbijsterend.
'Ik wil vandaag dit verslag vandaag nog afwerken.'

-- Mijn collega's reageren non-verbaal met 'oh, dan laat ik je met rust'. (Gebruik ik 'moeten' dan is het 'jaja, we moeten allemaal nog zoveel dingen - wat ik je nog wou vragen...')

-- Ik vertoon veel minder uitstelgedrag en het uittypen zelf doe ik met een heel andere ingesteldheid: ik wíl dat verslag écht af. Ik wíl het doorsturen naar de betrokkenen, ik wíl het graag vandaag omdat ik mijn eigen werk zo gepland heb en niet omdat het van buitenaf moet. 

't Is moeilijk uit te leggen en je kunt het misschien alleen al doende ondervinden, maar dat wil-woordje doet echt iets. Ik ben ondertussen overtuigd en blijf oefenen met mijn armband.

Hoe dan ook, het is al vrij laat voor nieuwjaarswensen.
Niettemin wens ik U een jaar waarin U niets moet maar vooral wilt.
En als U mij aan mijn polsen ziet wriemelen, weet U waar ik mee bezig ben.