vrijdag 19 juni 2020

Wit huiswerk op de internationale school


Het prentje hierboven plukte ik van de website van de internationale school. Ziet er mooi divers uit, niet? Wel...

In tijden van #blacklivesmatter maak ik - net als zo veel anderen - mijn wit huiswerk. Dat is grondig stilstaan bij het voordeel van je witte huidskleur. Boeken, films, artikels, podcasts en vragenlijsten kunnen daarbij helpen.

Waarom? Als witte mensen doordrongen zijn van hun eigen privileges, zien ze de discriminatie van mensen met een andere huidskleur * scherper. Ze kunnen zich daar dan actief tegen uitspreken, een betere bondgenoot zijn. Want wat ik ergens las: het is vandaag onvoldoende om niet racistisch te zijn, we moeten antiracistisch zijn.   

Ik heb de afgelopen weken veel gekeken, geluisterd, gelezen. Ik heb gevloekt en geknikt en ben ook wel geschrokken van mijn eigen blinde vlekken. De internationale school is er daar maar één van. Dit artikel van Rachel Engel legt uit waarom, ik parafraseer hieronder.

Kumbaya maakt kleurenblind

Een internationale school is bij uitstek divers. Binnen dezelfde klas zijn er vaak even veel nationaliteiten als er kinderen zijn.

Het leerkrachtenkorps is meestal iets minder divers. Het zijn ofwel native speakers Engels ofwel Franse locuteurs natifs, dus meestal afkomstig uit de Westerse wereld. Aangevuld met een paar lokale leerkrachten, meestal teaching assistents. Hier en daar nog wat andere internationale leerkrachten, bijvoorbeeld voor sport of muziek.

Maar de schoolkalender staat dan weer wel vol activiteiten waarmee andere culturen gevierd worden. (Het risico op exotisme is niet gering.)

In veel internationale scholen wordt ook nog eens druk gereisd. Deze uitwisselingsprogramma's en soms ook liefdadigheids-trips dragen bij aan het harmonieuze beeld dat internationale scholen willen uitdragen.

Respect en verbondenheid tussen alle mensen wereldwijd! Daardoor komt ras weinig tot niet ter sprake. Alsof er geen problemen zijn. Alsof discriminatie en andere vormen van geweld niet bestaan. Alsof we in een post-rassen-maatschappij leven. Ook op de campus van een internationale school komt racisme voor. Alleen wordt het niet gezien, niet besproken, niet aangekaart.

Westers onderwijssysteem, Westerse overmacht

Het ontstaan van internationale scholen kan teruggevoerd worden naar de migratie van Europese expats en diplomaten naar "ontwikkelingslanden" in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Vanuit het idee dat hun verblijf slechts tijdelijk zou zijn, zetten zij een onderwijssysteem op waarmee hun kinderen makkelijk terug in het onderwijs van het thuisland zouden integreren.

Een internationale school volgt daarom een curriculum dat verschilt van het gastland. Er ligt grote nadruk op wereldburgerschap en de rapporten zorgen dat kinderen makkelijk van de ene naar de andere internationale school kunnen verhuizen. Of terug naar de school in hun thuisland of eender welke andere school in de Westerse wereld.

Wereldwijd gaan anno 2020 meer dan 5,6 miljoen studenten naar zo'n 11.000 internationale scholen. Dat zijn al lang niet meer enkel kinderen van diplomaten en expats. Voor lokale families uit de gegoede klasse is zo'n school vaak een toegangsticket tot Westers hoger onderwijs en succes.

Statussymbool dat ook nog eens toekomstperspectief biedt. Een internationale school staat boven de lokale cultuur, boven de lokale taal, boven het lokaal onderwijssysteem.

Dus leren de rijkere kinderen van Afrika, Azië en Latijns Amerika - mensen die later belangrijke posten zullen bekleden in de private economie of publieke besturen - Westerse talen, Westerse geschiedenis, Westerse vaardigheden en gebruiken, Westerse waarden en normen. Leren wordt dan assimileren.

Nog meer kansen

Internationaal onderwijs kost handenvol geld. Lokaal of niet, de leerlingen komen per definitie uit kansrijke families.

Gezien het bruto nationaal product van landen waar zo'n internationale school staat, kunnen de meeste lokale gezinnen zich dit soort onderwijs eenvoudigweg niet permitteren. Idem wanneer het inschrijvingsgeld volledig of gedeeltelijk betaald wordt door het bedrijf / de organisatie waarmee de expat uitgezonden wordt. Dan gaat het niet per se om rijke maar zeker wel geprivilegieerde gezinnen.

Sociologen zien binnen onze geglobaliseerde wereld een steeds grotere kloof tussen een soort transnationale opperklasse en een mondiaal proletariaat. Binnen het systeem van globale ongelijkheid zorgt een internationale school dat reeds kansrijke kinderen nog meer kansen krijgen.

Wanneer ze afstuderen, behoren leerlingen van een internationale school tot de hoogste klasse, niet alleen lokaal maar ook globaal. Op die manier draagt internationaal onderwijs bij aan en versterkt het ongelijkheid wereldwijd.

Ook al is dit punt vooral sociaaleconomisch, het heeft ook wel met ras te maken. Internationale scholen trekken nog steeds heel veel witte kinderen aan, hun privileges worden dus nog maar eens versterkt.


Tot zover mijn interpretatie en samenvatting van het artikel.

Ik vind dit een moeilijke kwestie ...

Oh, wat hebben wij hier al met het onderwijs geworsteld! Nog vooraleer we naar Vietnam verhuisden was dat de grote kwestie. Ik was bij aanvang zelfs van plan de kinderen thuisonderwijs te geven, U wilt niet weten hoe veel schoolboeken en educatief materiaal wij voor niets ingepakt hebben.

Omdat de kinderen ook nood hebben aan andere kinderen (vrienden zo gezond!), zijn we uiteindelijk toch naar scholen beginnen uitkijken.

Hội An heeft ook een bilingual school. Zonder al te technisch te worden... Deze scholen zijn lokaal meestal iets meer ingebed. Leerlingen die het Engelstalige programma volgen, delen sportlessen, bibliotheek, speelplaats, lunch en andere activiteiten met Vietnamese studenten (die daar ook in de meerderheid zijn).

Maar die school is veel duurder dan de kleine internationale school. Als het op principes en grote bedragen aankomt, zijn wij geen gezin dat niet moet rekenen. Bovendien opende die bilingual school nog maar net zijn deuren, toch een beetje een gok.

Argument pro échte internationale school was onder andere dat het al enkele jaren ervaring heeft. Ik maal niet om de certificates en awards die het van internationale onderwijsnetwerken krijgt, wel om het feit dat al een paar studenten effectief hun diploma gehaald hebben.

Papieren waarmee de kinderen makkelijk terug naar het Belgisch onderwijssysteem kunnen, dat speelde zeker mee bij onze keuze. In die zin lijken we op de expats die de eerste internationale scholen oprichtten: we weten dat we hier slechts een paar jaar zijn, het stelt absoluut gerust dat de kinderen dankzij een Westers curriculum makkelijk terug zullen re-integreren. Wij oefenen thuis zelfs Belgische woordpakketten!

Dus ja, wij zijn bij een kleine maar toch typische internationale school beland. Waar het vaak van kumbaya is en alleen maar kansrijke kinderen komen. Hoe moeten we daarmee omgaan? Rachel Engel deelt in haar artikel ook een paar strategieën. Daar heb ik het morgen over.


* Zie morgen. Of overmorgen. Of ...
               

Geen opmerkingen:

Een reactie posten