Karpers voor de keukengoden

Op de 23ste van de laatste maand van het maanjaar vieren Vietnamezen Tết Táo Quân. Weken tevoren hebben ze al hun schulden afbetaald en hun huis op orde gebracht.

Thị Nhi, Trọng Cao en Phạm Lang vertrekken immers voor een trip van zeven dagen naar de hemel. Bedoeling is dat deze goden (samen de Táo Quân) daar boven positief verslag uitbrengen. 'Geen schulden en een proper huishouden.'

Vlak voor hun vertrek koken moeders en grootmoeders dus nog snel een uitgebreid feestmaal voor de drie Táo Quân goden. Op het huisaltaar verse bloemen en fruit, kommetjes kleefrijst van de laatste oogst en offergaven van papier. Gele offers zijn voor godin Thị Nhi, de zwarte offers voor haar twee echtgenoten.

Zoals wel vaker lijkt het leven van deze drie huis-, tuin en keukengoden op een soap. Als blijkt dat Thị Nhi en Trọng Cao geen kinderen kunnen krijgen, gaan hun ruzies van kwaad naar erger. Trọng Cao krijgt er genoeg van en zet Thị Nhi het huis uit.

Wanneer Thị Nhi met Phạm Lang hertrouwt krijgt Trọng Cao spijt. Hij zoekt haar op en arriveert op haar erf als een bedelaar. Dat die hele romantische tocht hem blijkbaar zijn laatste đồng (cent) kostte, charmeert mevrouw Thị Nhi wel.

Tegelijk beseft ze dat haar tweede man niet zo gecharmeerd zal zijn. Ze verstopt haar eerste man onder een hooimijt. Helaas, om het veld vruchtbaar te maken verbrandt haar tweede man het hooi. 

Als in de eerste de beste seizoensfinale van Thuis of Familie gooit Thị Nhi zich wanhopig op de brandstapel. Terwijl ze samen met haar eerste man sterft, legt man nummer twee de hand aan zichzelf. Gelukkig heeft Ngoc Hoang, de Heerser van Jade, medelijden met hun zielen. Hij verleent hen een goddelijke functie.

Zodoende wordt mevrouw Thị Nhi hoedster van het huishouden en het boodschappenlijstje, meneer Trọng Cao verantwoordelijk voor alles wat op het land groeit, Phạm Lang beschermheilige van de keuken: potten en pannen en alles wat bij koken komt kijken.

Omdat iedereen een goed rapport wil, helpen Vietnamezen de drie huisgoden op het einde van het jaar om naar de hemel te reizen. Op de meeste altaars staat een kom water met een grote gouden karper. Drie kleinere karpers worden voor de drie goden apart gehouden. Karpers zijn sterke vissen, het is algemeen geweten dat zij wolkopwaarts kunnen zwemmen.

Je kunt natuurlijk ook nepvissen gebruiken. Of de keukengoden bootjes aanbieden om naar de hemel te varen. Als het maar blinkt. Goud en rood, die kleuren brengen geluk.

Morgen, wanneer het eerbetoon en alle rituelen volbracht zijn, stappen de Vietnamezen zelf in een bootje of naar een brug, dan gooien ze hun karpers terug in het water. Tot volgend jaar, vissen.

En wees genadig, oh ovengoden. Geef ons alstublieft tien op tien, oftewel: voorspoed en geluk in het nieuwe jaar.

Bronnen: Vietnamonline en Mazevietnam. Ik heb alleen nog niet begrepen waarom je nu ook overal gouden knoflooktorens kunt kopen.